مفهوم غیبت‏

اولین نکته قابل طرح آن است که غیبت به معنى «پوشیده بودن از دیدگان» است نه حاضر نبودن. بنابراین در این بخش، سخن از دوره‏اى است که امام مهدى‏علیه السلام از چشمان مردمان غایب است و آنها او را نمى‏بینند و این در حالى است که آن بزرگوار در بین مردم حضور دارد و در کنار ایشان زندگى مى‏کند. این حقیقت در روایات امامان معصوم به عبارات گوناگون بیان گردیده است.

امام على‏علیه السلام مى‏فرماید:

سوگند به خداى على، حجّت خدا در میان مردم هست و در راهها (کوچه و بازار) گام برمى‏دارد؛ به خانه‏هاى آنها سر مى‏زند؛ در شرق و غرب زمین رفت و آمد مى‏کند؛ گفتار مردم را مى‏شنود و برایشان سلام مى‏کند؛ مى‏بیند و دیده نمى‏شود تا وقت [  معیّن ] و وعده [ الهى ].(1)

البته نوع دیگرى از غیبت نیز براى آن حضرت بیان شده است.

دومین نائب خاص امام عصرعلیه السلام مى‏گوید:

امام مهدى‏علیه السلام هر سال در موسم حجّ، حضور مى‏یابد. مردم را مى‏بیند و آنها را مى‏شناسد و مردم او را مى‏بینند ولى نمى‏شناسند.(2)

بنابراین درباره حضرت مهدى‏علیه السلام غیبت به دو گونه روى مى‏دهد: آن بزرگوار در مواردى از دیدگان پنهان است و در مواردى دیگر دیده مى‏شود ولى شناخته نمى‏گردد اما در هر حال در میان مردم حضور دارد.

پاورقی:

1) غیبت نعمانى، باب 10، ح 3، ص 146.

2) بحارالانوار، ج 52، باب 23، ص 152